Engelli Anne Olmak ENGELLİ ANNE OLMAK!... Binnur Semiz*  Tarifi en zor duygulardan biri herhalde anneliktir. Yine belki de hayatta üstlendiðimiz en zor görevlerden biri de annelik olarak deðerlendirilebilir. Hamilelik döneminden çocuðunuzla ilk karþýlaþmanýza, onun günden güne büyümesine kadar bir ömür boyu süren bir iliþkiden söz ediyoruz. Önce insanýn fizik yapýsýnda bir dönüþüm oluyor, bedeninizde ayrý bir varlýk taþýdýðýnýzý öðreniyorsunuz. Ancak bir annenin üstesinden gelebileceði sancýlý bir doðum yaþýyorsunuz. Size küçük, gözleri yumuk bir canlý getiriyorlar. Ýçinizi anlatýlmaz duygular kaplýyor. Hele onu sizin göðsünüzün üzerine býraktýklarý ilk an, onun kokunuzu ala ala sizi tanýmasý. Minicik bir canlýnýn hayatta kalma dürtüsüyle size sarýlýþý, ilk emzirmenin sizi ve bebeðinizi kan ter içinde býrakan telaþý. Tüm bunlar taþýdýðýnýz sorumluluðun kafanýza bir daha hiç çýkmamacasýna kazýnmasýna, gönlünüzde hiç kaybolmamacasýna yer ediniþine neden oluyor. Onun ilk hareketleri, ilk gülüþü, kýsacasý her aný bir olay haline geliveriyor yaþantýnýzda. Konuþmanýzýn, düþünmenizin, hareketlerinizin, iliþkilerinizin odak noktasý bebeðiniz oluyor.  Ve bir gün herhangi bir nedenle bedeninizin bir kýsmýný kullanamaz hale geliyorsunuz. Bu evde iþ yaparken, yolda yürürken, arabayla bir yere giderken, iþyerinizde her hangi bir nedenle geçireceðiniz kazayla olabilir. Veya ani geliþen bir hastalýðýn ürünü olabilir.  Bir anda yaþamýnýzýn kalan kýsmýný “engelli” bir insan, ama ondan ötesi engelli bir “anne” olarak sürdürmek gerçeðiyle karþýlaþabilirsiniz.  Belki pek bilinmiyor, ülkemizdeki engellilerin büyük çoðunluðunu süreklilik kazanmýþ hastalar oluþturuyor. Diðer engel türleri ki en çok da ortopedik engelliliðin nedenlerinin baþýnda ise kazalar ve yine hastalýklar geliyor.  Tuhaf ama kaza denilince bizim ülkemizde bunun anlamý göz göre göre gelen türler her halde ilk sýrayý alýr. Yani aslýnda kaza deðil, bile bile yapýlmýþ hatalarýn kurbanlarýyýz çoðumuz. Bunu ancak yaþadýktan sonra oturup düþündüðümüzde anlýyoruz. Türkiye’de engelliðin aslýnda büyük çoðunlukla önlenebilir nedenlerle meydana geldiðini anladýðýmýzda hep geç kalmýþ olmanýn acýsýný taþýyoruz. Ýþin daha kötüsü, toplum olarak gördüðümüzü hemen unutuyoruz, yani ders almayý da pek bilmiyoruz.  Sonuçta binlerce insan kiþisel olarak veya toplum olarak kendi koyduðumuz kurallara uymamanýn aðýr bir bedelini ödüyoruz. Ve maalesef “akýllanmamakta” kararlý görünüyoruz.  Genç bir annenin, çocuðunun kendisine en çok ihtiyaç duyduðu bir zamanda engelli kalmasýnýn ne demek olduðunu anlatmak kolay deðil.  Doðuþtan engelli olan biri ile sonradan, hele ilerleyen bir yaþta engeli olmak bir biriyle kýyaslanmayacak duygular yaratýyor.  Doðuþtan engelli bir kiþi, geliþimi boyunca bir takým becerileri beraberinde ediniyor, bir çok sorunu küçük yaþta kendini eðiterek çözebiliyor.  Buna karþýlýk sonradan engeli olan, bedeninin bir kýsmýný veya önemli bir kýsmýný kullanamayan bir insan için yeni ve alýþýlmasý hiç de kolay olmayan bir yaþam baþlýyor.  Önce kendinizle, çevrenizle, baþýnýza gelen olayýn nedenleri, niçinleriyle kavga ediyorsunuz. Herkes size düþman gibi görünüyor, herkesi yaþadýðýnýzýn sorumlusuymuþ gibi düþünüyorsunuz.  Kimi zaman kendinize küsüyorsunuz. Yapmak isteyip de yapamadýklarýnýz sizi hayata baðlayan her bir baðý zorluyor.  Öte yandan bir anne olduðunuzu, hayatýnýn geri kalanýnda sizin desteðinize ihtiyacý olan çocuðunuza karþý sorumluluklarýnýz sizi kýskývrak sarýyor. Yapamayacaðýnýzý, çocuðunuzu besleyip, büyütemeyeceðinizi düþünmeye ve korkmaya baþlýyorsunuz.  Bir baþkasýnýn, bu sizin en yakýnýnýz olabilir; eþiniz, anneniz, kardeþleriniz olabilir yardýmýna muhtaç olarak çocuðunuzu büyütmeye kendinizi alýþtýrmaya çalýþýyorsunuz.  Hareket yeteneðini büyük oranda kaybetmiþseniz, çocuðunuz sizden her yardým isteðinde, yataðýnda acýktýðý veya altýný kirlettiði için aðladýðýnda, daha kötüsü hasta olduðunda ona koþamamanýn ne demek olduðu nasýl anlatýlýr ki?  Çocuðunuzun evin dýþýndaki sosyal yaþamýnda, parkta, okulda herhangi bir yerde yanýnda her an olamamak nasýl bir acýdýr, tarif edilebilir mi?  Ülkenizde hükümetler, yerel yönetimler, özel veya kamu kurumlarý kurallara uygun yollar, binalar, araçlar yapmadýklarý için evinize hapsolmuþsanýz, çocuðunuzla evinizin dýþýnda nasýl iliþki kurabilirsiniz?  Onun sevinçlerini, baþarýlarýný nasýl tanýk olur, üzüntülü anlarýnda yanýnda hemen nasýl destek olabilirsiniz?  Bunlarý hep sizin yerinize birilerinin yapmasý, ne kadar yakýnýnýz olsa da kabul edilir deðil. Ýnsana anneliðini eksik hissettiren, hatta bazen kahrettiren þeyler.  Derken çocuðunuz büyüyor, iliþkinizin olmasý gerekenden farklý bir biçim alýyor. Çocuðunuz görüyor ki siz de aslýnda bakýma ihtiyaç duyan bir kiþisiniz. Bir süre sonra çocuðunuzun çocuðu olmaya baþlýyorsunuz.  Bu durum genellikle çok ilerleyen yaþlarda normaldir, hani insan yaþlanýnca yeniden çocuklaþýr diye. Ýþte o yaþlýlýk dönemlerinde büyüyen çocuklar annelerine, babalarýna çocuklarý gibi davranmaya baþlarlar. Bu iliþki engelli annelerde ve elbette babalarda çok erken bir dönemde görülür. Çocuklar küçücük yaþlarýnda küçücük omuzlarýna düþen aðýr sorumluluðu taþýmaya çalýþýrlar. Kimi çok iyi, kimi aðýr aksak bu yükü sýrtlanýr gider.  Erken yaþta, deðiþik bir olgunluk, sorumluluk bilinci geliþir. Siz anne olarak onu elinizden geldiðince doðrudan veya dolaylý takip ederken, o da sizi izlemeye çalýþýr.  Engelli anne olmak ülkemizde zoru baþarmanýn adýdýr. Hatta imkânsýzý baþarmak da diyebiliriz. Ve bunda engelli annelere destek veren annelerin, teyzelerin, yeðenlerin ve elbette çocuklarýnýzýn büyük payý vardýr.  Tüm annelerin, engelli annelerin “anneler günü” kutlu olsun! * Türkiye Sakatlar Derneði Yönetim Kurulu Üyesi, omurilik felçlisi bir kýz annesi http://www.tsd.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=5683&Itemid=3720